1100 Senelik bir yapı düşünün, bu yapının resimlerle ve el oymalarıyla süslendiğini düşünün, ve bu yapının hala ayakta olduğunu düşünün. Van Gölü’ndeki Akdamar Adası’nda bulunan Akdamar Kilisesi yüzyıllara meydan okuyor, gelin hep birlikte tarihte bir yolculuğa çıkalım.
Yabancı turistlerin her mevsim akınına uğrayan bir ada. Malesef ki yabancılar ülkemizin kıymetini bizlerden çok daha iyi biliyorlar ve bizim belkide hiç bilmediğimiz gizli cennetlerimizi bizden çok daha önce ziyaret ediyorlar.Neyse biz konumuza dönelim.
Okadar ilginç bir tarihi var ki Akdamar adasının, ilgiyle takip edeceğinizi umut ediyorum. Tarihi 700’lü yıllara dayanıyor Akdamar adasının, tabi bu bilinen tarihi. 908 yılında kendini Vaspuragan Kralı ilan eden I. Gagik krallığının başkentini Akdamar Adası’na taşımış ve adaya saraylar, liman, kilise, kasaba ve çarşılar inşa etmiş.
(Kilise’nin 1923 Çekilmiş Fotoğrafı)
Dikkat ederseniz eskiler adalara çok önem vermişler, bu önemin başlıca sebebinin adayı korumanın daha kolay olmasından ötürü olduğunu düşünüyorum, I. Gagik’te benim gibi düşünüyor olsa gerek ki başkentini adaya taşıyacak kadar ileri gitmiş.
16. Yüzyıl’a kadar adada yerleşim ve yaşam devam etmiş ta ki Osmanlı- İran savaşında tahrip edilene kadar. Bu tarihten sonra ayakta bir tek bugünkü adıyla Akdamar Kilise’si kalmış, ve Ada’da 300 kişi kadar Ermeni kilise keşişi ikamet etmiş ve 1900’lerin başında onlar da adayı terk etmişler. Ada uzun yıllar Ermeni ruhani başkanlığına ev sahipliği de yapmıştır bu süreçte.
Tarihi eserlerimizi korumakta çok başarılı olduğumuzdan olsa gerek, 1951 yılında Ermenilere ait yapılar, heykeller vs. yıktırılmaya başlandı. Akdamar Kilisesi’nin Şapel’i de yıkıldı, tam kilisenin tümü yıkılacakken araya gazeteciler, valiler ve yetkili kişiler girerek yıkım durduruldu ve kilise kurtuldu.
Gelin görünki restore çalışmaları son derece ağır ilerliyor. Hepimizi üzen Van depreminde kilisenin 1100 yıllık yapısı zarar görmezken, restore edilen kısımlarında çatlaklar oluştu. Ümit ediyoruz ki restorasyonlar daha özenli yapılacaktır bundan sonra.
Kilisenin en zengin cephesi kuzey cephesi olup, diğer cepheleri merak ediyorsanız sizi Akdamar’ı ziyaret etmeye davet ediyorum.
Ulaşım
Van’a 52, Van Gevaş ilçesi’ne 12 km uzaktadır. Uçakla veyahut otobüs ile Van’a ulaştıktan sonra, Gevaş ilçesine Van’dan otobüs seferleri mevcuttur. Gevaş’a geldikten sonra Akdamar İskelesi’nden düzenlenen turlar ile adaya yolculuğunuzu tamamlayabilirsiniz.